Wylegała, Anna

Findeisen, Władysław

oryginały dostępne na miejscu

wersja cyfrowa dostępna na miejscu

wersja cyfrowa dostępna w internecie

Narracja:

Dziadek, Gustaw Findeisen, działacz patriotyczny i organizator kolejnictwa; 001 ok. 1 min

Pradziadek, Karol Findeisen - dwieście lat temu przybył z Saksonii i osiedlił się w Gostyninie; 001 ok. 1 min

Ukończenie szkoły powszechnej w Warszawie, nauka na tajnych kompletach w czasie okupacji - Liceum im. S. Staszica, konspiracyjna matura w maju 1944; 001 ok. 1 min

Przynależność do AK, udział w powstaniu warszawskim (w Śródmieściu i na Mokotowie), doświadczenie śmierci i cierpienia (również własnej rodziny), niemiecka niewola, powrót do Polski w grudniu 1945; 001 ok. 1 min

Studia (Wydział Elektryczny) i praca w charakterze asystenta na Politechnice Warszawskiej (1948 rok), studia doktoranckie w latach 1951-1954, utworzenie i rozwój Katedry Automatyki i Telemechaniki, krajowe i zagraniczne prace Katedry; 001 ok. 2 min

Działalność naukowa i zainteresowania naukowe, wydane książki, naukowe wyjazdy zagraniczne; 001 ok. 20 min

Objęcie stanowiska Rektora Politechniki Warszawskiej w 1981 roku, zmiany w sposobie wybierania władz wyższych uczelni wprowadzone przez ministra Górskiego, wpływ działań "Solidarności" na akcje podejmowane przez studentów, m.in. strajki, marsze, manifestacje; 001 ok. 23 min

Strajk w Wyższej Szkole Inżynierskiej w Radomiu (zadanie usunięcia rektora), spotkanie rektorów z gen. Wojciechem Jaruzelskim w środku nocy w celu znalezienia rozwiązania; 001 ok. 29 min

Problem z podchorążymi z Wyższej Oficerskiej Szkoły Pożarniczej (po złamaniu ich strajku dołączyli do strajku Politechniki, w wyniku rozwiązania ich szkoły mieli zostać wcieleni do wojska); 001 ok. 32 min

Wydanie legitymacji Politechniki Warszawskiej podchorążym z WOSP, wybuch stanu wojennego i jego wpływ na konsolidację społeczności akademickiej, potrzeba szybkiego wznowienia studiów na Politechnice, anegdota o rachunku za papierosy z Radomia, które zostały wypalone podczas strajku, wznowienie zajęć w styczniu 1982; 002 ok. 1 min

Problem ze studentami ukrywającymi się przed internowaniem, stworzenie specjalnej ścieżki ujawniania się studentów; 002 ok. 6 min

Wyznaczenie komisarzy wojskowych ds. szkolnictwa wyższego, którzy reprezentowali władzę na uczelniach i nie mieli żadnych zadań ideologicznych, opowieść o kontaktach z głównym komisarzem, gen. Włodarczykiem; 002 ok. 8 min

Aktywność i solidarność studentów Politechniki, powstanie Rektorskiego Zespołu Zaufania, zignorowanie nakazu relegowania studentów przez władze Politechniki; 002 ok. 11 min

Stworzenie nowej legislacji dla szkolnictwa wyższego i późniejsze zmiany, próba wymuszenia na Władysławie Findeisenie rezygnacji z ponownego kandydowania na stanowisko rektora, ponowny wybór na stanowisko rektora w 1984 roku, odwołanie ze stanowiska w 1985 roku; 002 ok. 15 min

Konsekwencje zdymisjonowania Rektora Politechniki Warszawskiej i części kadry; 002 ok. 25 min

Dalsze prowadzenie zajęć na Politechnice, powstanie i działalność Kasy im. J. Mianowskiego - pomocy dla osób pracujących na polu naukowym, kilkuletni okres likwidacji Kasy po utworzeniu PAN, biografia doktora Mianowskiego, objęcie stanowiska prezesa Kasy przez Władysława Findeisena, nowe inicjatywy Kasy, fundatorzy Kasy, osiągnięcia Kasy; 003 ok. 1 min

Członkostwo w Polskiej Akademii Nauk (od 1971 roku), stanowisko wiceprezesa PAN w latach 1991-1992, próba zreformowania PAN po transformacji ustrojowej; 003 ok. 18 min

Powołanie do Prymasowskiej Rady Społecznej w 1986 roku, działalność Rady, powołanie do Komitetu Obywatelskiego "Solidarności" w 1988 roku, udział w obradach Okrągłego Stołu - stolik ds. nauki i edukacji; 003 ok. 21 min

Wybranie do Senatu RP w wyborach 1989 roku i 1991 roku, funkcja przewodniczącego Senackiej Komisji Kultury, Środków Przekazu, Nauki i Edukacji, historia ustawy aborcyjnej z 1993 roku - działania podjęte przez  Władysława Findeisena; 003 ok. 25 min

Pytania:
Życie przed przeprowadzką do Warszawy - losy rodziców (mieszkanie w Kicinie i zarządzanie folwarkiem wuja), przeprowadzka do Gdyni, choroba gruźlicza, wpływ kryzysu ekonomicznego na rodzinę, przeprowadzka do Warszawy w 1933 roku; 004 ok. 1 min

Niemieckie pochodzenie matki, jej młodość w Pułtusku, praca w Warszawie, poznanie przyszłego męża, praca w czasie okupacji - pieczenie i sprzedaż bułek; 004 ok. 4 min

Mieszkanie w Warszawie i wspomnienia z dzieciństwa; 004 ok. 4 min

Wspomnienia ze szkoły - prywatna szkoła im. Ludwika Lorenza; 004 ok. 6 min

Znajomi rodziców, szkolni koledzy żydowskiego pochodzenia; 004 ok. 8 min

II wojna światowa - wybuch wojny, ucieczka na wschód, przyjęcie rodziny przez chłopa koło Garwolina, koniec kampanii wrześniowej i powrót do Warszawy; 004 ok. 12 min

Codzienność okupacyjna - głód i uczucie zagrożenia, działalność brata w konspiracji, praca rodziców przy wypieku bułek; 004 ok. 15 min

Nauka w konspiracji - płatna nauka na tajnych kompletach, matura w maju 1944; 004 ok. 17 min

Przystąpienie do AK, powstanie warszawskie - historia pierwszej klęski, ukrywanie się w mieszkaniach, traumatyczny widok trupów na ul. Odyńca, poczucie bezsilności, zmienność nastrojów ludności cywilnej, poczucie spokojnej determinacji w oczekiwaniu na śmierć, poddanie się Niemcom, uczucie ulgi i bezpieczeństwa; 004 ok. 19 min

Historia egzekucji Niemca (cywila) przeprowadzonej przez powstańców; 004 ok. 31 min

Ocena powstania z perspektywy czasu - brak alternatywy; 005 ok. 1 min

Pobyt w obozie jenieckim - poczucie bezpieczeństwa, chłód i głód, amerykańskie paczki żywnościowe, problem z powrotem do kraju; 005 ok. 3 min

Niewolnicza praca w Hamburgu - praca ślusarza; 005 ok. 6 min

Powrót do kraju ze względu na rodziców, zrujnowane miasto, wiadomość o śmierci brata; 005 ok. 8 min

Wybór studiów, trudne warunki lokalowe i kadrowe Politechniki, koledzy z Politechniki z wojennymi doświadczeniami, niewiele kobiet na uczelni, wpływ akowskiej przeszłości na przebieg studiów i pracy na Politechnice, anegdota o interwencji u Jabłońskiego w sprawie nie zatwierdzenia członkostwa prof. Grabowskiego w PAN; 005 ok. 11 min

Obecność komunistów na Politechnice, anegdota o depresji jednego z komunistów po referacie Chruszczowa, anegdota o reakcji koleżanek żony na śmierć J. Stalina; 005 ok. 20 min

Życie studenckie, obowiązki studenckie, praca przy naprawie radioodbiorników, trudne warunki materialne; 005 ok. 26 min

Rozpoczęcie pracy na Politechnice - stanowisko asystenta; 005 ok. 29 min

Sprawowanie funkcji Rektora Politechniki Warszawskiej - zorganizowanie systemu wpłacania kar za studentów Politechniki, niesubordynacja Komisji Dyscyplinarnych Politechniki w sprawie relegowania studentów; 006 ok. 1 min

Związek asystentury z późniejszą pracą - z powodu niedoboru kadry oczywistym było, że asystenci będą pracownikami Politechniki, szybka kariera na Politechnice, zawiązywanie się współpracy zagranicznej; 006 ok.  2 min

Wyjazdy na stypendia zagraniczne - rozwój naukowy i kulturowy podczas wyjazdu do Stanów Zjednoczonych, nawiązanie kontaktu z rówieśnikami na emigracji, pozostawienie rodziny w kraju; 006 ok. 10 min

Przyjmowanie naukowców z krajów zachodnich - pieniądze z National Science Foundation na zapraszanie amerykańskich naukowców, pobyt zaproszonych naukowców i ich rodzin w Polsce; 006 ok. 13 min

Pozyskiwanie funduszy na badania - zamówienia wojskowe, przemysłowe i dotacje z budżetu, przeprowadzanie prac doświadczalnych; 006 ok. 15 min

Stosunki między kadrą a studentami - mała różnica wieku wśród kadry, anegdota o powiedzonku obecnym na Lwowskiej Politechnice we wcześniejszych latach, przyjemność z dydaktyki, czas potrzebny, by przygotować się do wykładu, pragnienie zdobywania wiedzy przez studentów, porównanie do obecnej sytuacji w szkolnictwie wyższym; 006 ok. 17 min

Wpływ wydarzeń 1956 roku na pracę naukową - mała fala emigracji żydowskich profesorów; 007 ok. 1 min

Wydarzenia z 1968 roku na Politechnice - anegdota o zgromadzeniu studentów w gmachu Politechniki i oblężeniu przez ZOMO, żądania studentów skierowane do rektora Smoleńskiego, brak represji wobec studentów Politechniki, restrukturyzacja katedr Politechniki; 007 ok. 2 min

Początek stanu wojennego na Politechnice - anegdota o rozpoczęciu stanu wojennego i odcięciu telefonów w gmachu głównym Politechniki, wydanie legitymacji podchorążym z Wyższej Oficerskiej Szkoły Pożarnictwa, by uniknąć ataku ZOMO, historia o planowanym strajku "Solidarności" w gmachu głównym Politechniki; 007 ok. 10 min

Trwanie stanu wojennego - odwołanie wszystkich zajęć i wyjazd studentów do domów, wznowienie studiów po spotkaniu z Prezydentem Warszawy, intensyfikacja zajęć w celu zaliczenia semestru; 007 ok. 19 min

Relacje z kierownictwem partyjnym na Politechnice - napięcia, przynależność studentów do ZMP lub NZS; 007 ok. 25 min

Stosunek kadry i studentów Politechniki do zdymisjonowanego Władysława Findeisena (duży szacunek), udzielanie pomocy nowemu rektorowi; 007 ok. 28 min

Odnowienie Prymasowskiej Rady Społecznej w 1986 roku - powołanie nowych członków Rady przez kardynała Józefa Glempa, zakończenie działalności po jednej kadencji; 008 ok. 1 min

Praktyczna strona działalności Rady - spotkania; 008 ok. 3 min

Okrągły Stół - mianowanie na współprzewodniczącego obrad przez "Solidarność", oczekiwania dotyczące obrad, brak zgody na legalizację ZHR, brak niespodzianek w przebiegu obrad; 008 ok. 6 min

Ocena Okrągłego Stołu z perspektywy lat - obawa przed przejęciem władzy przez służby bezpieczeństwa; 008 ok. 13 min

Emigracja lat 80. - duża liczba wyjazdów po stanie wojennym, próba zachęcania studentów do pozostania w kraju; 008 ok. 16 min

Funkcja senatora - oferta wpisania na listę "Solidarności" złożona przez B. Geremka, spotkania wyborcze, zaangażowanie w pracę senacką, stosunki pomiędzy senatorami, kultura pracy w Senacie; 008 ok. 17 mim

Anegdota o zorganizowaniu przez studentów kiermaszu niezależnych wydawnictw w 1981 roku; 008 ok. 30 min

Rozważania czy praca naukowa zmieniła się przez te wszystkie lata - wniosek, że pozostaje ciekawość i chęć znalezienia "czegoś"; status materialny naukowców; 008 ok. 35 min

Dydaktyka - satysfakcja z nauczania, stosunek do podopiecznych; 008 ok. 36 min

Największe osiągnięcia - stworzenie zespołu Katedry Automatyki, zaszczepienie swoich idei za granicą; 008 ok. 38 min

Władysław Findeisen - relacja biograficzna