Zaremba, Kazimierz

wersja cyfrowa dostępna na miejscu

Kazimierz Zaremba (ur. 1940) z Inwałdu - krawiec, opowiada o swoim zawodzie, czasach opupacji i stalinizmu.

Starszy mężczyzna korzystający z maszyny do szycia przed oknem.

1.JPG

128462-thumbnail_1.png

PL_1061_AGA_139_Kazimierz Zaręba.mp3

00:00:01.030 --> 00:00:30.890
Nazywam się Kazimierz Zaremba urodziłem się w Bulowicach, mieszkam w Inwałdzie od 47 roku, chodziłem tu do szkoły, na krawca się uczyłem u ojca swojego, tylko krótko, bo mi zmarł jak miał 47 lat. No to ja byłem czeladnikiem i od tej pory prowadziłem dla siebie warsztat. Na szczęście do tej pory do emerytury, no i poza tym były warunki  inne jak teraz.

00:00:30.970 --> 00:00:36.040
Maszyny inne do szycia wszystko było,  prądu jeszcze nie było wtedy, jak ja się uczyłem.

00:00:36.830 --> 00:00:48.690
Także to tak szło pomału. Było ciężko z dodatkami krawieckimi nawet był okres gdzie nie można było guzików kupić. No, ale to wszystko minęło.


00:00:49.500 --> 00:00:50.190
No i później

00:00:51.500 --> 00:00:57.390
DDokąd mogłem to szyłem, szyłem różne rzeczy.

00:00:58.390 --> 00:01:04.770
Ubrania, krawiectwo męsko damskie, ciężkie. No ubrania, mundury strażackie takie.

00:01:06.140 --> 00:01:14.990
Niektórym, jak byli nietypowi - policjanci, wtedy milicjanci to też.

00:01:16.360 --> 00:01:32.430
Księżom oh, też była robota i  raz były spodnie wąskie takie, że noga nie wchodziła, a później były takie co można było 2 nogi włożyć jeszcze się tego, to były tak zwane dzwony.

00:01:33.920 --> 00:01:35.910
Do komunii szywałem dzieciom.

00:01:37.210 --> 00:01:42.650
To też przeważnie było jedno i to samo, białe, króciutkie spodnie.

00:01:44.400 --> 00:01:47.640
Pogoda była wtedy inna jak teraz.

00:01:48.970 --> 00:01:51.170
W lecie było ciepło, a w zimie było zimno.

00:01:53.270 --> 00:02:13.110
No tak, tak było co robić. Nie dawałem materiałów, tylko przynosili materiały. Ja tylko się starałem  o dodatki, bo oni nie mogli kupić. No, a jak tam znali jakiegoś krawca i tego, to zawsze tak było, że zostawili tam coś, spod lady się kupowało, no bo tak było.

00:02:14.280 --> 00:02:34.800
Dzieciństwo, dzieciństwo, to byłem w Bulowicach. To jeszcze pamiętam, jak bauer był. Byłem taki 4 lata, ale był dla mnie łaskawy, pozwolił mi tak koło niego chodzić, no a później by się przenieśli do Inwałdu. To znowu były czasy stalinowskie, do szkoły chodziłem do Inwałdu.

00:02:35.840 --> 00:02:45.800
To w ramach wychowania na lekcji wychowania fizycznego to chodziliśmy po ulicach, nieśliśmy Stalina, niech żyje Stalin my wołali.


00:02:49.070 --> 00:02:50.500
I tak było.

00:02:52.200 --> 00:03:06.110
No też dzieci nie mogły, niektórzy mieli w czym chodzić. Niektórzy nawet boso chodzili zimą,  nie było toreb, teczek różnych no nic,  bieda była.

00:03:07.720 --> 00:03:21.750
Wojnę pamiętam, no to bauera tego Niemca, to jak mieszkaliśmy u wujka, to znaczy u siostry taty to ten dom objął bauer.

00:03:22.730 --> 00:03:24.940
Natomiast my mieszkali obok w takiej ruderze.

00:03:26.140 --> 00:03:31.970
No a później jeszcze pamiętam, bo my byli jeszcze w Bulowicach na koniec wojny, jak przyszły rusy.

00:03:33.030 --> 00:03:37.110
To jak oni się zachowywali, to my dzieci i tego, to my.

00:03:38.850 --> 00:03:46.160
Ojca mi chcieli zastrzelić, bo uwidzieli harmonię, on im nie chciał dawać,  uciekł im przez balkon.

00:03:47.650 --> 00:03:50.180
Właśnie to takie pamięciowe.

00:03:51.480 --> 00:03:54.850
No Pamięta się to, "jeść" tylko wołali i kurde spania. 

00:03:56.390 --> 00:04:06.640
Ja nie wiedziałem tam dobrze co tego, że kobiety to tam cierpiały przy nich, teraz to bym wiedział o co chodzi.

00:04:08.740 --> 00:04:10.020
No i tak szło Panie.

00:04:11.410 --> 00:04:26.580
To pamiętam tak tego, no jak to wszystko te bauery musieli opuszczać, to tu też w tym domu był bauer, to zostawił ruinę w budynku,  w pokojach były krowy, stajnie.

00:04:28.440 --> 00:04:30.270
Także no to pamiętam.

00:04:31.780 --> 00:04:34.670
Niemcy były Niemcy, a później ruscy to samo.

00:04:36.190 --> 00:04:38.490
A teraz mamy jak mamy, to już wiemy.

00:04:40.400 --> 00:04:45.060
Ojciec był krawcem, jak powiedziałem, do tego mnie ciągło.

00:04:46.560 --> 00:04:57.680
I zaraz po szkole podstawowej miałem 14 lat, no to już się tu kręciłem, także od 16 mnie zapisał  jako ucznia.

00:04:59.400 --> 00:05:09.120
No i później miałem 19 lat,  także później czeladniczy egzamin już robiłem po śmierci ojca.

00:05:09.950 --> 00:05:14.710
To zacząłem prowadzić.

00:05:16.830 --> 00:05:17.700
Ubrania.

00:05:18.660 --> 00:05:22.010
No i tak te ubranka do komunii.

00:05:23.730 --> 00:05:26.940
To było co roku ubranka, a wesele jak ktoś chciał.

00:05:28.210 --> 00:05:35.820
Damskie to tylko te kostiumy, no to jest jako części, tak samo jak marynarka prawie.

00:05:37.020 --> 00:05:46.940
Ciężkie krawiectwo to jest co generalnie?

to jest: ubrania, płaszcze, kurtki, spodnie.

00:05:47.900 --> 00:05:54.150
No a  damskie to kostiumy, płaszcze a bluzek czy tam sukienek to nic nie robiłem.

00:05:55.570 --> 00:05:58.180
No i co roku było w jesieni. 

00:05:59.200 --> 00:06:12.450
Była robota bo nie było tak jak  tera, że dziecko idzie do szkoły to ma nowy plecak i tego, przedtem się łatało Panie bo pourywane mieli tego,  to z tym była robota w sierpniu, zawsze przed szkołą.

00:06:14.320 --> 00:06:19.350
Była bieda, też niektórzy mieli pieniędzy, to ja niektórzy dziadowali że.

00:06:21.020 --> 00:06:27.940
Ile razy ci nie zapłacili, uszył, a ja panu zapłacę, a potem unikał no i do widzenia.

00:06:29.440 --> 00:06:42.590
No nie upomniałem się  bo  niektórzy mieli, ale niedbali zapłacić, a  niektórzy nie mieli. To nawet w ogóle nie brałem pieniędzy za takie rzeczy, kolory były różne na przykład ubrania. No to.

00:06:43.500 --> 00:06:51.920
To jak się to mówi? Tego granatowe, popielate, kratka była modna. Był taki sezon w paski, gładkie.

00:06:52.870 --> 00:06:56.790
No a damskie, no to różnie: niebieskie kostiumy.

00:06:57.830 --> 00:07:12.380
I popielate no różne różne. A jak nie było nic to co kupili w sklepie, to z tego szyli. Straż normalnie to razem kupowaliśmy materiał, wyliczyłem ile potrzeba na ile sztuk.

00:07:14.240 --> 00:07:17.290
No i dodatki do tego, oni to wszystko płacili - straż.

00:07:19.450 --> 00:07:36.020
No a ja później za robociznę. A z  policjantami to było tak mianowicie, że jak był taki nietypowy no to mundurów nie było takich, no nie można było dostać.

00:07:36.810 --> 00:07:42.720
No to kupowali materiał no i tak samo przynosili no i szyłem.

00:07:44.400 --> 00:07:49.330
No ale to mundur to było mało, ale strażackie to było...

00:07:51.370 --> 00:08:00.280

No ty wszystkim ze straży szyłeś. 

Co?

No z Inwałdu to wszystkim szył.

No to tak 2 razy przecież po ponad 30 mundurów.



00:08:03.210 --> 00:08:09.460
To chyba nie mają tych mundurów?

Nie, to już teraz wszystko jest z Bielska, teraz jest taśmowa robota.

00:08:11.060 --> 00:08:16.930
Przecież  krawców już prawie nie ma,  z tych młodych to już zupełnie nie ma.  Jakość była bardzo dobra.

00:08:18.680 --> 00:08:26.060
W Kętach była fabryka, w Bielsku. To były bardzo dobre materiały w porównaniu z tym, co jest teraz.

00:08:27.450 --> 00:08:42.840
Teraz jest takie dziadostwo, jak tylko może być. Owszem, zdarzają się, no bo z tego wiem, bo jak kupi garnitur w sklepie i tego to przyjdzie, poprawi. To nieraz są takie (NIEZROZUMIAŁE), a nie raz to taka lipa że...

00:08:44.330 --> 00:08:45.700
Dużo się zepsuło, dużo.

00:08:47.440 --> 00:08:57.310
Przedtem się kupiło płaszcz tak jak ja, to kurde musiałam chodzić 30 lat w płaszczu, bo się nie dało go zedrzeć, w końcu mi poucinał na krótkie, krótkie.

00:08:59.230 --> 00:09:13.490
No były wełniane takie rzeczy, później były te elany weszły, a teraz to piernik wie co oni tam dają  do tego, z czego to jest. Czy to z Chin sprowadzają, bo w Polsce już zakładów jest bardzo mało przecież.


00:09:18.860 --> 00:09:27.340
Nie ma porównania do materiałów sprzed 40 lat temu czy tam iluś.

00:09:28.150 --> 00:09:30.670
Bo szewcy nie pracowali nigdy w poniedziałek.

00:09:31.820 --> 00:09:39.770
Też jeździli to za skórą, to za tym,  dlatego szewski poniedziałek 


00:09:42.310 --> 00:09:49.520
No i  taki szewski poniedziałek był

No i (Prowadzimy?) już panie 57 lat 

57.



Ścieżka rekordu

Jednostka archiwalna o nazwie [AUDIO] Wspomnienia Kazimierza Zaremby

Dane podstawowe

Pliki załączone do rekordu