Fundacja Sztuki Przygody i Przyjemności

Czy znacie słowo Żeńszczyzna? To jedno z najwcześniejszych określeń kobiety wspólne językom słowiańskim (na przełomie XV-XVII w. używano tego określenia obok mężczyzny → mężczyzna lub mężczyna - zbiorowość mężów; żeńszczyzna lub żeńszczyna - zbiorowość żon). Do dziś w większości krajów słowiańskich žena oznacza zarówno płeć (kobietę), jak i funkcję rodzinną (żonę, zamężną ale przede wszystkim “tą, która rodzi"→ wspólny rdzeń praindoeuropejski *gṷen - “rodzić”). Polska stanowi tu wyjątek. Ciekawostką bowiem jest, że żona, czyli najprawdopodobniej pierwsze neutralne określenie w polszczyźnie została wyparta/zastąpiona - skąd inąd początkowo mocno pejoratywnym i wręcz obraźliwym - określeniem kobieta (m.in. od starop. kob - chlew, koryto lub koba - kobyła). Ta ostatnia pod koniec XVIII w. stała się neutralna a z pierwszej pozostał nam jedynie przymiotnik żeński.

Powracanie do wspólnej etymologii słowiańskiej oraz odkrywanie jej na nowo stało się punktem wyjścia/bazą/przyczynkiem do podjęcia głębszych poszukiwań żeńskich korzeni oraz szerzej żeńskiego dziedzictwa. Podejście to wpisuje się w coraz bardziej popularny dziś nurt badań i działań herstorycznych próbujących uzupełniać/dopełniać słynną już, a jednak nadal niereprezentatywną/nie doreprezentowaną, "brakującą połowę dziejów". Podążając za/ inspirując się pionierkami historii kobiet, które uznały za priorytet zdobycie wiedzy o życiu swoich poprzedniczek z wcześniejszych pokoleń pragniemy skupić się bezpośrednio na przodkiniach własnych tj. nam najbliższych z perspektywy zarówno rodzinnej, jak i lokalnej, czyli naszych małych ojczyzn. Na warsztat bierzemy zatem zwykłe-niezwykłe herstorie naszych matek, babek, prababek oraz pra, pra, pra...babek…opowieści o przedsiębiorczych ciotkach, uzdolnionych kuzynkach i kreatywnych sąsiadkach. Tym samym staramy się dotrzeć do najczęściej niezapisanych i nieutrwalonych losów lokalnych bohaterek dnia codziennego. Zwyczajne mieszkanki w nadzwyczajnych okolicznościach/niezwyczajnych czasach, nieprzeciętne kobiety w przeciętnych sytuacjach. 

Może to my musimy nazwać profesje, które wykonywały, nazwać to czym się zajmowały (oficjalnie i nieoficjalnie). W dokumentach archiwalnych (np. cechowych) zazwyczaj nie ma o nich słowa. A przecież poza tym, że były żonami, matkami, ciotkami, babkami to były jednocześnie gospodyniami, rękodzielniczkami, rzemieślniczkami (nawet jeśli bez oficjalnie nadanej majsterii), handlarkami, artystkami, nauczycielkami, urzędniczkami, działaczkami, guwernantkami, zarządczyniami… etc.

Przybliżając opowieści o nich poprzez fotografie, artefakty, archiwalia, regionalia, memorabilia może uda nam się dać świadectwo ich życiu i pracy, działalności i twórczości. 

Fotografie niszczeją, płoną, zostają wyrzucane. Nie pamiętamy kto na nich jest, co przedstawiają tj. np. jaki to przedmiot, kto go wykonał, kto zrobił daną fotografię. Odziedziczone stare przedmioty tracąc znaczenie bywają osierocane.

Nasza działalność/aktywność w tym zakresie zaczęła się już jakiś czas temu właśnie od próby zachowania tychże przedmiotów - znaków dziedzictwa. Jako archiwum społeczne zrzeszone w sieci archiwów społecznych Centrum Archiwistyki Społecznej staramy się inwentaryzować i archiwizować dziedzictwo przede wszystkim lokalne (m.in. to dotyczące naszych przodkiń) oraz digitalizować je w Otwartym Systemie Archiwizacji a następnie popularyzować na platformie Zbiory Społeczne.pl – zobacz je tutaj.

Ponadto z zebranych herstorii oraz egzemplifikujących je memorabiliów planujemy utworzyć żeńszczyźnianą eletroniczną publikację heritologiczną. Chcemy upamiętnić w ten sposób dokonania mało znanych lub całkiem zapomnianych działaczek regionalnych, (wy)twórczyń lokalnych, sprawczych społecznie krewnych. Uczynić to zaś pragniemy przy jednoczesnym dostrzerzeniu i docenieniu społeczniczek i artystek działających w naszych małych ojczyznach obecnie.

Dołącz do nas dzieląc się z nami żeńszczyźnianymi opowieściami i pamiątkami Twoich przodkiń. Współtwórz z nami nasze archiwum oraz … pomóż nam stworzyć katalog nienazwanych kobiecych profesji i funkcji społeczno-kulturowych. Wydajmy razem żeńszczyźniany ebook, dzięki któremu spuścizna naszych przodkiń będzie miała szansę pozostać w pamięci kolejnych pokoleń. 

ZESPÓŁ/ZBIÓR o nazwie Przodkinie osób związanych z Fundacją ARTS

Ścieżka rekordu

Dane podstawowe

Zawartość rekordu – statystyki

Drzewo rekordu